15 maart 2015

Mijn Portfolio langs de Impact Meetlat

Deze keer: de  impact van mijn portfolio
Het werd tijd om de impact van mijn eigen portfolio te meten met de Impact Bijsluiter. Dat had ik nog niet eerder gedaan omdat ik eerst een impact investing public equity portefeuille heb opgebouwd, vanaf eind 2011. En pas medio 2014 de Impact Bijsluiter bedacht. Naar aanleiding van vragen van Dr Kellie Liket, op basis van mijn eigen ervaring en behoefte en op basis van het model van Sonencapital/evolution-of-impact portfolio (pdf, 70 pag.) en toegepast in Sonencapital/impact-report-2013 (pdf, 60 pag.)

Ik begon met een sectoren lijstje van basisbehoeften: gezondheid, huisvesting, werk, voeding, water en hygiëne, onderwijs, duurzame energie en natuurbehoud of herstel. Vanwege het impact katalyserend effect ook clean en green tech en ICT.

En ik investeer in bedrijven die ik tegenkom in publicaties over impact investing. Dat zijn vaak financials, want geen impact investing zonder de financiële sector. Ook zijn het vaak institutionele investeerders zoals verzekeraars. Omdat zij financiële zekerheden bieden, zijn zij op zichzelf al een impact investment. Het is zijn onze 'ver' ontwikkelde varianten van 'financial inclusion'. Ofwel de inspanningen om microkrediet te verbreden naar financial inclusion door micro hypotheken, micro verzekeringen, bancaire/mobiele telefonie diensten met betaalmogelijkheden etc. Omdat impact investing en duurzaam beleggen uit PR oogpunt 'sexy' zijn noemen veel verzekeraars hun beleggingen die onder die noemer vallen in hun jaarverslagen en op websites. Nb het betreft veelal slechts een paar procent van hun portfolio. Hernieuwbare energie is ook populair, in de VS (sociale) huisvesting en community development, microkrediet en duurzaam bosbeheer.

Op basis van het vermogensbeheer door fondsenwervende goede doelen, die hier heel transparant over zijn, investeer ik ook in individuele best-in-class ondernemingen in relevante impact investing sectoren.
Impact Bijsluiter voor Beleggingsproducten




Mijn impact bijsluiter is gebaseerd op veel gebruikte duurzame beleggingsstrategieën, impact investing en het bestaand marktaanbod in public equity. Een toelichting staat hier IINieuws Toelichting Impact Bijsluiter en de aanleiding om de Bijsluiter te ontwikkelen staat hier: IINieuws-15juni14
Een stap voor stap handleidign met voorbeelden (pennystock, best-in-class, etf etc) staat op Slideshare/Alcanne/investeren-met-de-Impact-Bijsluiter Ook in het Engels: Slideshare/alcanne/investing-with-the-impact-indicator

Openbaring
De impact meting van mijn portfolio viel niet tegen. Het was eigenlijk veel beter dan ik verwachtte, omdat ik vooral indirect impact investor ben via impact investors. Als ik alle impact niveaus meeneem krijgen van de 30 portfolio holdings 29 niveau 5: basisbehoeften en impact katalysator.
Samen kregen de 30 holdings 83 niveau kwalificaties, dus gemiddeld presteerden mijn investeringen op bijna 3 impact niveaus. Meestal niveau 2: ESG risico's en niveau 3: ESG kansen en op niveau 5 basisbehoeften zoals gezondheid en financial inclusion, maar ook water, natuurbehoud en IT als impact katalysator.
Alleen best-in-class aandeel Unibail Rodamco dat winkels en kantoren exploiteert, maar niet investeert in basisbehoefte 'wonen', komt niet zo hoog. Wel op niveau 2: ESG risico's en niveau 3: ESG kansen. Het duurzaam vastgoed fonds van Double Dividend belegt ook in woningen en scoort daardoor wel impact niveau 5. 

(aangevuld) Banken en verzekeraars komen ook op niveau 5 omdat hun kernactiviteiten bancaire diensten en verzekeringen een basisbehoefte zijn: omdat ze zekerheden bieden. 'Financial inclusion' is impact investing, maar de traditionele doelgroepen zijn meestal mensen die geen of minder toegang tot deze diensten hebben. De Base (Bottom) of the Pyramid in ontwikkelingslanden en underserved area's minder (economisch) ontwikkelde gebieden in de VS, waar dan met Community Development investeringen deze diensten worden aangeboden.
Door de basale indeling scoren grote en kleine banken beiden niveau 5, terwijl grote banken en verzekeraars veel meer mogelijkheden hebben om hoge sustainability standaarden na te streven en voor impact investing en dat gelukkig ook doen. 


Impact met STER
Zo is Achmea impact investor als institutioneel investeerder en het ondersteunt microverzekering cooperaties -in ontwikkelingslanden- door hiervoor medewerkers vrij te maken (6000 uur) en door herverzekering van risico's.  
Daarom geef ik Achmea bij niveau vijf een STER om het te onderscheiden van bijvoorbeeld Nordea en Deutche Postbank die ook financiele diensten aanbieden, maar zich op impact (nog) niet onderscheiden. NB Nordea claimt hoge Responsible Investment standaarden, lanceerde recent ESG fondsen en sponsort het EuroSIF onderzoek naar SRI investment in Europe.

Voor alle  ondernemingen en beleggingsproducten in basisbehoeften en impact katalysatoren is een duurzaamheidscheck en gericht zoeken naar impact investing activiteiten nuttig en nodig :). 
Maar zonder financials als intermediair en investeerder geen impact investing, de hele bedrijfstak is net zo'n belangrijke katalysator als sommige ICT kan zijn voor radicale grondstoffen efficiency, de circulaire economie etc. 

Samengestelde investeringsproducten: etf's en beleggingsfondsen kunnen door allocatie naar gezondheid of woningen toch op niveau 5 uitkomen.
Niveau 1 en 0 kwamen niet voor hoewel ik ontdekte dat ik door mijn Low Carbon etf investeer in Olie&Gas- en Tabaksondernemingen -dat op veel exclusie lijsten voorkomt- en door de kernactiviteit impactniveau 0 of 1 hebben. Ook bleek ik in een alcoholproduct te investeren via het ASN Duurzaam Mix fonds, ook een typische een uitsluitingssector. De Olie en Gassector is onderwerp van een wereldwijde des-investeringscampagne om druk uit te oefenen om meer te doen voor de transitie naar duurzame energie. Het tipping point komt snel dichtbij (Meer op: Gofossilfree.org
Kortom het is de moeite waard om dieper in de investeringsproducten te duiken en aan de hand van hun totale activiteiten per impact niveau vast te stellen hoeveel van hun activiteiten daar onder vallen.

Toch ben ik blij met het resultaat omdat het volgens mij laat zien dat
-1- ook met public equity impact investing mogelijk is;
-2- dat de focus op basisbehoeften meer impact oplevert; en hoe meer geinvesteerd wordt in impactsectoren hoe goedkoper het kapitaal wordt en hoe innovatiever de sectoren kunnen worden.
-3- dat financials een voordelige uitgangspositie hebben die ze extra kunnen versterken door actief met impact investing aan de slag te gaan.
-4- Er is nauwelijks verschil in de gerealiseerde impact niveau's per asset class (obligaties, aandelen, private equity via crowdfunding platforms).

Alle impact niveaus:
Niveau 6 Impact first, voor rendement, bij mij alleen door private equity (crowdfunding) en giften, zie onderaan.
Niveau 5: Impact Investment 29
Niveau 4: Wereldwijde bedreigingen 16

Niveau 3: ESG kansen 18
Niveau 2: ESG risico's 18
Niveau 1: Uitsluiting schadelijke producten 0
Niveau 0: Alles voor rendement 0


Alleen het hoogste impact niveau:
Niveau 6: alleen private equity (via crowdfunding) en giften, zie onderaan
Niveau 5: 29
Niveau 4: 0
Niveau 3: 1
Niveau 2: 0
Niveau 1: 0 
 
Verrassend was dat ik best-in-class equity heb op basis van impact die niet is opgenomen in het universum van Triodos bank en ASN Bank zoals Unilever, dat ik kies vanwege de activiteiten voeding en hygiëne.
Niet zo'n leuke verrassing was dus dat ik equity heb in de Tabaksindustrie en de Olie&Gasindustrie door mijn BNP Easyetf Low Carbon 100. Wel ironisch dat die er überhaupt inzitten, want die twee sectoren zijn toch grote veroorzakers van luchtvervuiling? Ook iShares heeft Olie&Gas (Total) in haar Sustainable Europe etf en het is nb de grootste positie. Ook verrassend was dat ik in de alcoholische industrie Pernod Ricard investeer via het ASN Duurzaam Mix Fonds. Alcohol is een typische impact niveau 1 uitsluitingscriterium.

Aanpak van de impact analyse
Ik kijk per investeringsproduct naar hun profiel, (kern)activiteiten, het aantal medewerkers, beursdata, investor relations informatie, Sustainability/CSR/ duurzaamheidsbeleid, rapportage en gebruikte standaarden zoals Global Reporting Initiative en UN Global Compact UNPrinciples for Responsible Investment, (externe bevestiging door) awards & recognition en opname in relevante duurzaamheidsindices.

De Impact indeling op niveau gaat op basis van Who benefits?, Product niveau,
Op wereld niveau, Metrics & Transparancy en op welk Impact niveau het product past. Het eerste deel van de methodiek wordt gehanteerd door de Social Stock Exchange in London waar bedrijven impact rapport over hun activiteiten beschikbaar maken voor investeerders. In het impact rapport van Accsys Technologies staat nadrukkelijk hoe het haar impact wil opschalen: Accsys believes one of the quickest ways to accelerate the positive impact of our products is to licence its technologies relating to the production of its products to third party companies.

Daar heb ik Metrics & Transparancy aan toegevoegd en ik kijk onder andere naar eigen impact rapportages, (geïntegreerde) duurzame jaarverslagen en deelname aan wereldwijde initiatieven en toepassing van standaarden. Denk aan het GlobalReportingInitiative dat economische duurzaamheid van bedrijven transparant maakt, het Carbon Disclosure Project (CDP), UNGlobalCompact (with ten universally accepted principles in the areas of human rights, labour, environment and anti-corruption), de Millennium doelen van de Verenigde Naties etc. Dergelijke initiatieven zijn voor grotere ondernemingen uiteraard makkelijker te implementeren.

Interessant is ook de externe beoordeling, dus opname in duurzame databases, indices en fondsen, awards en benchmarks (per sector gemiddelde en rangorde). Op CSRHub staan bijna 14,000 ondernemingen in 127 landen en 135 sectoren. Voor Nederland zijn duurzaamaandeel.nl, de Eerlijke Bank- en Verzekeringswijzer en de Transparantiebenchmark van het Ministerie van Economische Zaken interessant. Tot slot mijn eigen beoordeling het impact niveau op basis van de Impact Bijsluiter.


AANDELEN PENNYSTOCK op Alfabet

-1- AccsysPLC Technologies is een Britse onderneming die chemische houtverduurzamers maakt. NB Het heeft een Accoya® wood productie faciliteit in Nederland. De onderneming heeft 100 medewerkers. IEX: Accsys-Technologies Lokaal genoteerd AXS GB00BQQFX454 Accsysplc/investor-relations (Pennystock, geen dividend). Het heeft geen aparte sustainability pagina op de site.
CSRHub deelt het in bij Forestry & Fishing op de 23ste plek (van 47) met lage scores maar partially rated. 

Impact: Ik ontdekte ze op de Londonse Social Stock Exchange dat impact rapporten van bedrijven aanbiedt om investeerders aan te trekken.''Accsys aims to reduce the consumption of endangered hardwood species and nonrenewable, high carbon emitting building materials. Its chemical technologies impart enhanced properties of durability and dimensional stability to typically fast-growing, sustainably sourced renewable forest products. This is achieved with a lower carbon footprint – taking a whole life view (in production, period of use and end-of-life disposal) without degrading resources of non-renewable materials.' Meer:
Socialstockexchange/Accsys-2nd-Year-Impact-Report sept2014 (pdf, 32 pag.) 
Opschaling impact: Accsys believes one of the quickest ways to accelerate the positive impact of our products is to licence its technologies relating
to the production of its products to third party companies.
(2nd Impact report pag 12).

Opgenomen in het Triodos en ASN Bank universum. ASN Bank geeft toelichtingen per bedrijf: universum-asn-duurzaam-aandelenfonds 
Triodos Bank niet.


Who benefits? 
Op product niveau: Accsys’s technologies provide additional customer choice through an international distribution network and licence agreements that encourage trade and employment. Opschaling impact door licences voor derden.
Op wereldwijd niveau: slower depletion of natural forestry and other resources is seen as a contributor to environmental preservation, improved carbon sequestration and reduced harmful emissions. This also applies at country niveau: where governments can influence behaviour through legislation, regulation and local target setting.
Metrics & Transparantie: Socialstockexchange/Accsys-2nd-Year-Impact-Report 2014 (pdf, 32 pag., Evidencing Social Value op pag. 29)
Impact Niveaus: 3, 4 en 5. Accsys is een 100% ESG kans onderneming gericht op niveau: 4 wereldwijde bedreiging: ontbossing en niveau: 5: natuurbehoud. 


-2- CTAC is een ICT onderneming die IT oplossingen voor meerdere sectoren ont wikkelt in Nederland, Belgie en Frankrijk. Ctac is Gold partner van SAP en Microsoft De onderneming heeft 469 medewerkers. IEX Ctac (Asxc) Meer informatie: CTAC/Invester-Relations/Annual-Reports. Pennystock, betaalt geen dividend
Ctac/Sustainability De CSR is gericht op People, Planet, Profit. Ook voor de eigen onderneming. Ik heb het gekocht in 2014 omdat de dienstenverleenden aan gezondheidszorg dat is niet meer zo, wel de Greenery, verse groenten en fruit en een charity Tear, tegen armoede.


Who benefits?
Product niveau: We ontwikkelen producten en diensten die bij onze klanten besparingen realiseren op het gebied van energie, afval en CO2-uitstoot.
Op wereld niveau: ''Via innovatieve projecten met klanten, leveranciers en partners leveren we een bijdrage aan een gezonder milieu.''
Metrics & Transparantie: Intern: traject voor certificering: ISO 14001-norm voor vermindering milieubelasting en een Mobiliteitsplan met de ambitie -25% CO2-uitstoot eind 2014 (?) die 73% door brandstofverbruik van de leaseauto’s (Carbon Footprint-rapportage). Extern producten & diensten voor energie, afval, CO² uitstootvermindering: geen informatie gevonden.
Impact Niveau: 2 CTAC is een ESG risico's onderneming en indirect voor niveau: 5 voeding (en armoede voor charity TEAR).



-3- Inverko is gespecialiseerd in het recyclen van kunststof afvallen (mv?). Inverko zamelt kunststof afvallen in en sluit langjarige contracten af met gemeenten en grote afval inzamelaars. Inverko recyclet deze afvallen naar grondstoffen voor nieuwe eigen producten. Tevens worden deze grondstoffen verkocht aan de kunststofverwerkende industrie. Door middel van ons unieke concept ‘van afval tot eindproduct’ heeft Inverko zich ontwikkeld tot een volwaardig ketenspeler die concreet invulling geeft aan een nieuwe circulaire economie. Inverko heeft 50(?) medewerkers.
IEX Inverko NV NL0010614566 Meer op: Inverko.nl/aandeelhouders
Inverko/InvestmentMemo2014 (pdf, 26 pag. Aug 2014) (Pennystock, geen dividend) 
Impact:  De definitie van MVO Nedelnd van de circulaire economie: een economisch systeem dat bedoeld is om herbruikbaarheid van producten en grondstoffen te maximaliseren en waardevernietiging te minimaliseren. Anders dan in het huidige lineaire systeem, waarin grondstoffen worden omgezet in producten die aan het einde van hun levensduur worden vernietigd.
Opschaling impact: Op pag 10 van het Investment memo staat een paragraaf over Economy of scale It is expected that in the coming years a major consolidation phase will occur, in this phase companies will gain economies of scale and secure their volumes, these new constructions will gradually become active in the entire value chain of waste. During this phase Inverko wants to become an important and worthy chain player in the international market of plastic recycling. The concept ‘from waste to final product’ will be reinforced through the growth strategy. The existing value chain will be expanded by both forward and backward integration. This way Inverko has control over the whole value chain and as the production increases the costs (per unit) can be regulated and kept low. This industry, therefore, plays a significant and essential role in today’s move towards a sustainable society
Recycling: ASN investeert 20% van haar Milieu&Waterfonds in recycling, dus duurzaam beleggen in deze branche is mogelijk. Ook Triodos bank heeft Waste Management in haar universum staan. Ze beleggen beiden niet in Inverko.
Door Inverko's verwijzing naar de circulaire economie vond ik een strategisch meerjarenplan van de 20 Europese Waste Management & Recycling organisaties die 3000 ondernemingen vertegenwoordigen. Het is een lobby organisatie die antwoord geeft op de EU ambities voor de circulaire economie. Hun meerjarenplan geeft een aardig beeld van de agenda en dilemma's op dit thema. Meer op: FEAD/DrivingtheCircularEconomy 2014-2020 (pdf, pag. 12) De Nederlandse Vereniging heeft een Strategiedocument (pdf, 24 pag.). Inverko is niet lid van deze vereniging.


Who benefits?
Product niveau: ‘van afval (inzameling, plastic) recyclen tot compound (mengsel) of grondstof voor nieuwe eindproducten'.
Op wereld niveau: 'volwaardig ketenspeler die concreet invulling geeft aan een nieuwe circulaire economie'.
Metrics & Transparantie: In het jaarverslag 2013 is geen duurzaamheidsverslag opgenomen. wel iets over Governance. Jaarverslag-2013-Inverko-NV-30-april-2014 (pdf, 60 pag.) Op de site staat niet hoe Inverko bijdraagt aan vermindering van afval en milieubelasting in hoeveelheden slecht omzet.
Impact niveau: 4 Inverko werkt 100% aan het oplossen van een wereldwijde bedreiging: het afval, plastic probleem en daarmee ook aan niveau: 5 natuurbehoud.


-4- MDXHealthBelgië en de VS. MDxHealth is a molecular diagnostics company that develops and commercializes innovative tests for cancer assessment and the personalized treatments of patients. Utilizing our proprietary, patented DNA methylation platform and biomarkers, we help address the large and growing unmet medical need by offering tests that aid in the improvement of cancer diagnostics, prognosis and treatment. De onderneming heeft 84 (?, Amerikaanse site) medewerkers. Geen info op eigen site. IEX: MdxHealth (Lokaal) MDXHealth: Q4 en 2014 jaarcijfers. MDXHealth/feb2015corporate-presentation (pdf, 30 pag.) Pennystock, geen dividend. Award: Euronext Brussels: BEL Small Company of the year 2014. Opgenomen in het Triodos universum per eind 2014.
Impact: kanker(type) diagnose tests (epigenetic tests
Impact opschaling In de corporate presentatie wordt verwezen naar co-marketing agreements en licensing voor darm-, hersen- en baarmoederkanker.

Who benefits?
Product niveau: gepersonaliseerde kankerdiagnose, voor betere prognose en behandeling.
Op wereld niveau: betere gezondheid en en effectievere zorg 100%
Metrics & Transparantie: Intern Corporate Governance informatie op: MDXHealth/shareholder-information Product impact data in de corporate presentatie MDXHealth/feb2015corporate-presentation (pdf, 30 pag. o.a. Pag. 6-8, 16, 24-25) en MDXHealth/products-and-technology/product-pipeline, Transparancy over de interne bedrijfsvoering niet gevonden.
Impact niveau: 5 MDXHealth draagt bij aan gezondheid en zorg 100%



-5- NewSourcesEnergy ontwikkelt, exploiteert en investeert in projecten waarin op duurzame wijze energie wordt opgewekt. New Sources Energy bereikt dit door te werken aan een evenwichtig, gediversifieerde portfolio, zowel in topografisch als in technisch opzicht. De onderneming heeft 2(?) medewerkers. IEX New-Sources-Energy Meer op: Newsourcesenergy.com/investors
De strategie bij de beurs entree* was Ons doel is een portefeuille op te bouwen met deelnemingen in sectoren milieu en afvalverwerking, food en agricultuur en met name in duurzame energie” Maar een nieuwe strategie wordt op termijn bekend gemaakt.
In februari deed het een bod op een Duits zonne-energiepark. De overname van Solarpark Breitenbach Management is 27 maart goedgekeurd door de aandeelhouders van NSE. Meer in de Telegraaf/NewSourcesEnergykooptDuitssolarpark *betrof overname van het Nieuw HollandsGroen beursfonds die mee investeert in het Zonnepark. 
Impact  duurzame energie
Impact opschaling wellicht in de nieuwe strategie...

Who benefits?
Product niveau: duurzame energie opwekking projecten en investeringen
Op wereld niveau: duurzame energie = fossiele energie CO² en broeikasgassen uitstoot besparing en daardoor milieubehoud.
Metrics & Transparantie: Duurzame energie opwekking dus CO² en broeikasgassen besparing per project/investering, maar ik heb geen totaal gevonden. Intern: MVO beleid en Corporate-governance
Impact niveau: 4 NewSourcesEnergy werkt 100% aan het verminderen van wereldwijde bedreiging CO² en broeikasgassen door te investeren in niveau 5 basisbehoefte (duurzame) energie en milieubehoud.


-6- Tigenix NV (NYSE Euronext: TIG BE0003864817) is a leading European cell therapy company with an advanced clinical stage pipeline of adult stem cell programmes, and a commercialised product. De onderneming heeft 33(?) medewerkers. IEX: Tigenix Investor Relations: Pennystock,  dus geen dividend.  6maart2015 is een 3-jarige in aandelen converteerbare obligatie uitgegeven.
Tigenix/2015 corporate-presentation (pdf, 40 pag). TiGenix werd in 2000 opgericht als een spin-off van de Katholieke Universiteit Leuven en de Universiteit Gent. Het is nu half Spaans en de communicatie is alleen in het Engels en Spaans. 
Impact Stamceltherapie Wikipedia een onderdeel van regeneratieve geneeskunde en kan gezien worden als een nieuwe tak in de medische therapeutische benadering van ziekten en traumata waarbij de basisidee bestaat uit de transplantatie van - al dan niet gedifferentieerde - stamcellen ter vervanging van afwezige of defecte cellen, weefsels of organen.
Impact opschaling In december 2013 trok het 10miljoen Euro aan om de pipeline van geoctrooieerde producten voor celtherapie uit te breiden. PB Kreon investering 23dec13. (Tigenix Press releases)

Who benefits?
Product niveau:
knieherstel medicijn ChondroCelect®, 24 patenten voor stamceltherapie voor reuma, de ziekte van Crohn, sepsis (bloedvergiftiging)
Op wereld niveau: gezondheid en zorg
Metrics & Transparantie: Intern: Tigenix/corporate-governance en Tigenixcorporate-social-responsibility Extern: niet erg gedetailleerd wel een product pipeline Tigenix/products.

Impact niveau: 5 Tigenix werkt (100%) aan basisbehoefte gezondheid en zorg.


AANDELEN op Alfabet



-7- Corbion (v/h CSM, suikerindustrie Nederlands, actief in 20 landen) is the global market leader in lactic acid, lactic acid derivatives, and lactides (conserveringsmiddelen), and a leading company in functional blends containing enzymes, emulsifiers, minerals, and vitamins. We deliver biobased products made from renewable resources and applied in global markets like bakery, meat, culinary, pharma, home and personal care, and resins. De onderneming heeft 1893 medewerkers. (31 december 2014). Corbion/sustainability: At Corbion, sustainability is all about aligning our business to meet the defining societal needs of our time, from health to resource depletion to population growth. Sustainability is at the heart of what we do - and we demonstrate it every day across our entire value chain, working to reduce the environmental impact of both ourselves and our partners in areas like waste, water, and energy. …. How are we achieving a more sustainable business? Through sustainable supply ensuring the responsible environmental and social performance of suppliers and searching for new sustainable raw materials. With sustainable processes, increasingly using innovative and resource-efficient technologies based on renewable resources that cause less waste and don’t interfere with the food chain. And through sustainable product solutions creating fresh, safe and healthy food, and biochemicals.
IEX Corbion NL0010583399 Corbion 2014: Corbion 2014 The Biobased Ingredients business unit grew sales organically by 2.0%; this comprised flat growth at Food (85% van de omzet), and 8.2% growth in Bioplastic -chemicals en -medical (15%). Profiel op Duurzaamaandeel.nl/CSM
Impact global market leader voor conserveringsmiddelen
Impact opschaling de strategie voor groeien met biobased is het meets veelbelovend maar vertraagd.
Getipt door top ESG-Research bureau Sustainalytics als ESG opportunity in 2014. CSRHub/CorbionNV. Niet opgenomen in het universum van Triodos & ASN Bank. Hun visie: FD/beloftes-van-Corbion-over-duurzaamheid-zijn-vooralsnog-ondoorzichtig-stelt-ASNBank O.a. Over het gebruik van voedingsmiddelen voor de biochemicals productie.

Who benefits?
Product niveau
: melkzuurproducten en biobased products made from renewable resources voor voedingsmiddelen en medicijnen. Op de homepage staan links naar de 4 divisies food, bioplastics, biochemicals en biomedical en hun producten/diensten.
Op wereld niveau: 'Our biobased chemicals derived from renewable resources like sugar, starch, or carbohydrates, are a sustainable alternative to fossil-based chemicals in various applications.
These products combine improved performance with cost competitiveness - and all with a reduced carbon footprint.'
Metrics & Transparantie: We measure our sustainability performance based on environmental protection and social well-being; as well as economic performance. Ook Corbion/corporate-governance Voortgang in Jaarverslag ESG en Sustainability paragrafen Corbion/anualreport2013 (pdf, 132 pag. ESG p. 29-39 en Sustainability p. 53-59) Transparantiebenchmark 2014 (pdf, 66 pag.) nb 7e in de categorie Industriele goederen pag. 24.
Impact niveau: 3 Corbion werkt aan ESG kansen, 4: wereldwijde bedreigingen (grondstoffen tekort) en 5: voeding, hygiëne en gezondheidszorg (deze drie minstens 85-90%).



-8- Galapagos (glpg.com) is a clinical stage biotech company focused on developing novel mode of action medicines. Galapagos werkt o.a. aan een medicijn voor taaislijmziekte, cystic fibrose (CF), een zg. weesgeneemiddel omdat deze ziekte ondanks een hoog genetisch risico bij weinig patiënten voorkomt en investeren daardoor minder aantrekkelijk is voor farmaceuten. Daarnaast 'We welcome proposals in the following therapeutic areas: Inflammation (RA, IBD, fibrosis), Infectious diseases (antibacterials), (other) Orphan diseases en Fibrosi'. De onderneming heeft 400 medewerkers. IEX Galapagos België BE BE0003818359 GalapagosAR2014 (pdf, 6 pag.) Medicijnen i.o Galapagos/pipeline
Impact: 'Our success lies in our unique ability to identify novel targets across many therapeutic areas and our talent in progressing compounds with novel modes of action quickly through to clinical proof of concept'. ... 'By studying the disease process and key points of intervention, it is our goal to develop new drugs that stop the disease rather than just treat the symptoms'.
Opschalen impact: 'Galapagos has a track record of successful alliances with big pharma, biotech, academia and disease foundations'.


Who benefits?
Product niveau:
pipeline medicijnen voor taaislijmziekte, ontstekingsziekten, ziekte van Crohn, maagzweer, darmontsteking, longontsteking, MRSA (ziekenhuisbacterie), kanker en botontkaling.
Op wereld niveau: gezondheid en zorg 100%
Metrics & Transparantie: Intern Galapagos_Corporate_Governance_Charter (pdf, 61 pag.) Verder niets gevonden, maar dat is gezien het product stadium waar Galapagos zich op richt wellicht begrijpelijk. Haar pipeline & alliances (samenwerking met grotere farmaceuten) staan online: GLPG/pipeline
Impact niveau: 5 Galapagos werkt 100% aan gezondheid en zorg. Van mij krijgen ze een sterretje voor de ontwikkeling  van weesgeneesmiddelen, medicijnen voor kleine patientengroepen.




-9- Wessanen (Nederlands) 'we focus on offering people organic, vegetarian and natural ingredients, as these are vital in creating healthier and more sustainable food choices. Where appropriate, we also focus on fair trade sourced food and specific dietary solutions. O.a. het bekende merk Zonnetura. De onderneming heeft (JV2014) 822 medewerkers. IEX Wessanen (Amsterdam NL0000395317) Wessanen/investors  en Jaarverslag 2014. Begin maart verkocht het haar (alcoholische) drankentak ABC American Beverage Company. Blogger: Dan kan het nu ook worden opgenomen in AFTAG indices en fondsen. Interessant is dat Wessanen een mislukte beursgang / samenwerking met alcohol producent Bols, terwijl het eind jaren 70 al haar eeuwenoude diervoederactiviteiten heeft afgestoten. Dat kan duiden op een lange termijn visie op de wereldwijde voedingsproblematiek. Opgenomen in het Triodos en ASN Bank Universum. CSRHub/Koninklijke-Wessanen-NV Profiel op Duurzaamaandeel.nl/wessanen
Impact organic, vegetarian and natural ingredients, as these are vital in creating healthier and more sustainable food choices
Impact opschaling Wessanen heeft 'een leidende positie in de biologische voedselmarkt' 68% van haar aanbod (doel 71%). 96% is vegetarisch (doel97%). Bijdragen aan de groei van deze markten schaalt ook de impact op.

Who benefits?
Product niveau:
meerdere merken voedingsproducten: biologisch, vegetarisch en dieetvoeding.

Op wereld niveau: voeding, dieet, gezondheid en fair trade supply chain.
Metrics & Transparantie: Wessanen-/sustainability-performance In this section we provide insight in our sustainability performance for the areas Product & Process, People and Planet: Wessanen/what-we-care-for/data-performance.
Wessanen is 5e in de Food&beverages categorie van de EZ Tansparantiebenchmark 2014 (pfd, pag. 32)
Impact niveau: 5 Wessanen biedt gezonde(re) voeding (van biologische / duurzame landbouw) dus met STER.



AANDELEN Best in CLASS op Alfabet

-10- DSM is a global science-based company active in health, nutrition and materials. By connecting its unique competences in Life Sciences and Materials Sciences DSM is driving economic prosperity, environmental progress and social advances to create sustainable value for all stakeholders simultaneously. DSM delivers innovative solutions that nourish, protect and improve performance in global markets such as food and dietary supplements, personal care, feed, medical devices, automotive, paints, electrical and electronics, life protection (helmen en kogelwerende vesten), alternative energy and bio-based materials. De onderneming heeft ongeveer 21.000 medewerkers. IEX DSM Koninklijke (AEX Amsterdam NL0000009827) Investor Relations: DSM/investors DSM Sustainability DSM/bright-science-brighter-living
How are we achieving a more sustainable business? Through sustainable supply we’re ensuring the responsible environmental and social performance of suppliers and searching for new sustainable raw materials. With sustainable processes, we are increasingly using innovative and resource-efficient technologies based on renewable resources that cause less waste and don’t interfere with the food chain. And through sustainable product solutions we are creating fresh, safe and healthy food, and biochemicals – again, based on renewable materials.
 Awards: DSM/external-recognition. Partner van het UN World Food Program.
DSM is opgenomen in het Triodos en ASN Bank Universum. Super sector leader materials in de Dow Jones Sustainablity Index CSRHub/Koninklijke-DSM Profiel op Duurzaamaandeel/DSM
Impact (over ons) Koninklijke DSM N.V. is een mondiale onderneming die vanuit wetenschappelijke basis actief is op het gebied vangezondheid, voeding en materialen.
Impact opschaling (Idem) Door zijn unieke competenties in Life Sciences en Materials Sciences met elkaar te verbinden bewerkstelligt DSM economische welvaart, milieuverbetering en maatschappelijke vooruitgang en creëert daarmee duurzame waarde voor al zijn stakeholders.

Who benefits?
Product niveau
: Op DSMmarkets-products staat op thema, het product- en merkaanbod.
Op wereld niveau: All of our products, brands and services look to benefit People and the Planet.
Metrics & Transparantie: We measure our sustainability performance based on environmental protection and social well-being; as well as economic performance. Global Reporting Initiative 4: DSM/gri-index-2014
Impact niveau: 2 ESG risico's 3 ESG kansen, 4 wereldwijde bedreigingen en 5 Basisbehoeften voeding, gezondheid, hygiëne & life protection.



-11- Philips is een gediversifieerd technologiebedrijf dat het leven van mensen wil verbeteren door zinvolle innovaties op het gebied van gezondheidszorg, consumentenlevensstijl en verlichting. Het bedrijf is marktleider op het gebied van cardiologische zorg, acute zorg en zorg voor thuis, energiezuinige verlichtingsoplossingen en nieuwe verlichtingstoepassingen, en op het gebied van scheerapparaten, haartrimmers en mondverzorgingsproducten. Bij de onderneming werken 113.678 mensen. IEX Philips-Koninklijke (AEX Amsterdam NL0000009538) Investor Relations: Key financials&dividend_policy en Annualreport2013/highlights Duurzaamheid: Philips/sustainability 
Impact Bij Philips streven we ernaar om de wereld door innovatie gezonder en duurzamer te maken. Ook razend interessant wat Philips doet aan het versnellen van de Circular Economy: showcase op Linkedin Philips & the Circular Economy
Impact opschaling Ons doel is om in 2025 jaarlijks het leven van 3 miljard mensen te verbeteren. Ons EcoVision-programma is een belangrijk middel om deze visie te realiseren. Meer op: Ecovision. Onze milieu benadering: Bij Philips investeren we in de ontwikkeling van groene technologieën en stellen we onze klanten in staat om elke dag bij te dragen aan een gezondere wereld door groene producten te kiezen. We zijn voortdurend bezig om de milieu-effecten van onze activiteiten te verminderen en te zorgen voor gezonde ecosystemen. Meer op: Philips/awardsandrecognition. Ook razend interessant wat Philips doet aan het versnellen van de Circular Economy: showcase op Linkedin Philips & the Circular Economy
Awards&Recognition Opgenomen in het Triodos en ASN Bank Universum. Philips is opgenomen in de Dow Jones Sustainablity Index (Gold Class), de Footsie4Good. CSRHub/Koninklijke-Philips-Electronics Profiel op Duurzaamaandeel/Philips

Who benefits?
Product niveau: Op de website worden per divisie de producten getoond: Healthcare.Philips, Philips/mondverzorging, Research.Philips, Innovationservices.Philips/sustainability-safety-and-health en als bedrijf milieu effect vermindering
Op wereld niveau: (mond)gezondheid, groene technologie, energiebesparing o.a. door energiezuinige verlichting (klein- en grootschalig).
Metrics & Transparantie: Webpage Philips/sustainability/integratedannualreport met samenvating doelen en voortgang en link naar het Jaarverslag 2013.
Impact niveau: 2 ESG risico energiebesparing, 3 ESG kans, 4 cradle-to- cradle support (natuurlijke grondstoffen die als afval niet schadelijk zijn) en 5: gezondheid en veiligheid. Met STER



-12- Unibail-Rodamco is Europe's leading listed commercial property company specialised in shopping centres in European capital cities, in offices in Paris and in the Netherlands. De onderneming heeft 1538 medewerkers waarvan 55(2011?) in Nederland bij de 4 winkelcentra. IEX Unibail-Rodamco AEX Amsterdam FR0000124711 Unibail-Rodamco/investor-relations en Unibail-Rodamco/Sustainability is committed to sustainable development. 
Impact The Group complies with all relevant social and environmental legislation and aims to achieve growth that is economically efficient, socially fair and environmentally sustainable in all of its activities and developments. To reduce its environmental impact, the Group works to reduce its CO2 emissions and energy consumption, make more efficient use of resources, and mitigate risks that its activities could pose to health, safety and the environment.

Impact opschaling: Het gaf in 2014 een Groene obligatie uit voor de financiering van duurzaam vastgoed. IINieuws-15maart2014
Unibail-Rodamco is opgenomen in het Triodos Universum, maar niet door de ASN Bank. Super sector leader vastgoed in de Dow Jones Sustainablity Index FTSE4GOOD, ASPI, Euro Stoxx ESG. Unibail-Rodamco doet me aan GRESB Global Real Estate Sustainability Benchmark. CSRHub/Unibail-Rodamco Meer awards op Unibail-Rodamco/awards-rating. Profiel op Duurzaamaandeel.nl/Unibail-Rodamco

Who benefits?
Product niveau:
Energie- en waterbesparing in haar vastgoedexploitatie en ontwikkeling.
Op wereld niveau: door de energie en waterbesparing van het vastgoed door te trekken naar de exploitatie (de verhuurders) dus in de keten.
Metrics & Transparantie: Unibail-Rodamco discloses detailed social and environmental data and sets clear targets to drive future performance. It validates key aspects of its environmental programme through external audits and certification programmes and plays an active role in industry working parties.
Impact niveau: 2: ESG risico vermindering (energie, water, grondstoffen) en 3 ESG kansen (idem).


-13- Unilever Nederland, Verenigd Koningkrijk, wereldwijd vestigingen. We meet everyday needs for nutrition, hygiene and personal care with brands that help people feel good, look good and get more out of life. De onderneming heeft 171.000 (2012) medewerkers. IEX Unilever AEX NL0000388619 Unilever/investorrelations/annual_report 2014 Unilever/sustainability  
Impact Our purpose as a business is about helping to build a world where everyone lives well and within the natural limits of the planet: Brands that offer balanced nutrition, good hygiene and the confidence that comes from having clean clothes, clean hair and good skin; Products which are sustainably sourced and used in a way which protects the earth’s natural resources; Respect for the rights of the people and communities.  
Impact opschaling: Unilever Sustainable Living Plan
Unilever is niet opgenomen in het Triodos en ASN Bank Universum. Triodos bank legt hier uit waarom (niet namelijk het GMO beleid): Duurzaam-dilemma Unilever is Sector leader voeding in de Dow Jones Sustainablity Index. CSRHub/Unilever-NV Meer Unilever/awards-and-recognition Profiel op Duurzaamaandeel/Unilever

Who benefits?
Product niveau:
Producten en merken staan op Unilever/brands-in-action. Het werkt aan Eco-efficiency in manufacturing including resources used and waste created. Reducing GHG across our entire value chain, water associated with consumer use, and in agriculture and manufacturing, our packaging without compromising on protection or safety.
Op wereld niveau: making our supply chain sustainable and driving systemic change within the agricultural system.
Metrics & Transparantie: Unilever/reporting-our-progress en Unilever/our-metrics en als paradepaardje: Unilever/interactive-data-charts op thema. We annually assess our progress against three indices: UN Global Compact, GRI and MDG. Updates on our performance against these indices will be available in this section at the end of June 2014 (?).
Impact niveau: 4 Unilever werkt aan wereldwijde bedreigingen (door Eco-efficiency) en niveau: 5 aan basisbehoeften voeding, hygiëne en persoonlijke verzorging. Vanwege het belng van hygiene, geef ik Unilever een STER.



AANDELEN ETF's 30%

Exchange Traded Funds
ETF's zijn volgens Morningstar: beleggingsfondsen die continu verhandelbaar is op de beurs en nauwgezet een bepaalde index volgen. Ook tracker. Als de index eenmaal is bepaald wordt de samenstelling aangepast naar marktontwikkelingen die de verdeling van de portfolio beïnvloeden. Dit noemt met passief volgen. Investeren in etf's is aantrekkelijk vanwege de lage kosten en de uitkeringsfrequenties. In etf's zijn vaak de grootste ondernemingen opgenomen en dat zijn ook meestal de duurzaamste cq leiders. Zolang maar in relevante sectoren wordt geïnvesteerd, basisbehoeften en katalysatoren bieden etf's dus prima mogelijkheden voor public equity impact investing.

-14- BNP EASYETF Low Carbon Europe 100 FCP FR0010655597 EasyETF Low Carbon 100 Europe offers investors immediate exposure to 100 European leaders in terms of carbon emissions. The tracker aims to replicate, as closely as possible, the performance of the Low Carbon 100 Europe® index (before fees and taxation).
Het zijn 111 ondernemingen. Index: Goodplanet.org/en Die informatie is niet overzichtelijk of in het Frans, maar ik neem aan dat de index wordt samengesteld op basis van gegevens van de Carbon Disclosure project nu CDP.
Morningstar: Snapshot en Easyetf/fundsheet. Risk/Return: 6/7 Kosten: 0,6% Frequentie: 0 (niet uitkerend) Profiel Easyetf-low-carbon-100-europe inclusief VK 33% en Zwitserland 11% (dus 44% niet Eurozone). (2010) Sectoren: Financials 19% Health 12% (Roche, Sanofi, Bayer), maar ook Oil&Gas 11% (2010) Tabak en Alcohol (2015).

Who benefits?
Product niveau:
The companies included in the Low Carbon 100 Europe® index emit on average 38% less CO2 than the 300 largest European company by market capitalisation before the last update of the composition in March 2010. Now, with 21 new firms included in the Low Carbon 100 Europe index, the companies making up the index emit 43% less CO2 than their benchmark universe on average. (April 2010) en 42% minder CO² volgens de website in 2015.

Op wereld niveau: minder CO² uitstoot helpt klimaattransitie met extreem weer tegengaan.
Metrics & Transparantie: Carbon Disclosure Project en omdat het vooral Europese grote ondernemingen zijn zijn ze relatief transparant.
Impact niveau: 2 BNP EASYETF Low Carbon Europe 100 ondernemingen werken aan niveau 2 ESG risico CO² uitstoot die klimaat-verandering veroorzaakt, wereldwijde bedreiging niveau: 4
en door investeringen in gezondheid niveau 5.


-15- iShares Global Timber 'iShares S&P Global Timber & Forestry is an exchange traded fund (ETF) that aims to track the performance of the S&P Global Timber & Forestry Index as closely as possible. The ETF invests in physical index securities. The S&P Global Timber & Forestry Index offers exposure to the 25 largest and most liquid listed companies globally that are involved in the ownership, management or the upstream supply chain of forests and timberlands. NB Sectoren: Paper & Forests 53%, REITS 27% Containers & Packaging 17%. Regio: 50% VS, 12% Canada, 9% Finland.
Morningstar: Etf/snapshot (?) WOOD Profiel iShares/Global-timber-forestry-etf Kosten: 0,65%, Frequentie: 2xpj. The index is weighted by modified market capitalisation. iShares ETFs are funds managed by BlackRock. NB Blackrock heeft een overzichtelijke pdf met vermelding frequentie van uitkerende etf's: iShares-dividend-calendar (pdf,16).
Sector duurzaamheidsbenchmark CSRHub/Forestry-and-Fishing nb individueel scoren de bedrijven awards etc. Portfolio top 5 (35%): CSRHub/Weyerhaeuser (4 T&F, DJSI FSTE4Good, meer op Weyerhaeuser/AwardsAndRecognitions), CSRHub/Plum-Creek-Timber (15 T&F Sustainable Forestry Initiative® (SFI®) forest management standards), CSRHub/West-Fraser (18 T&F social-responsibility), CSRHub/Rayonier-Inc (gemiddelde score lager, niet in F&T opgenomen REIT CommitmenttoSustainability), CSRHub/Packaging-Corporation-of-America (Packaging 24ste Ampkcorp/sustainability).

Who benefits?
Product niveau
: De etf heeft geen impact doelstellingen en is afhankelijk van de opgenomen ondernemingen.
Op wereld niveau: De etf draagt niet direct bij aan bijvoorbeeld UN Millennium Development Goal 7: Ensure environmental sustainability door Integrate the principles of sustainable development into country policies and programmes; reverse the loss of environmental resources en Reduce biodiversity loss, achieving, by 2010, a significant reduction in the rate of loss of land area covered by forest, CO² emissions, total, per capita and per $1 GDP (PPP) terrestrial and marine areas protected of species threatened with extinction. UN: Forests are a safety net for the poor, but they continue to disappear at an alarming rate. Voor duurzaamheid is er het Sustainable Forestry Initiative SFIprogram.org.
Metrics & Transparantie: alleen beschikbaar bij de top 5, 'bekende' ondernemingen (35%).
Impact niveau: 5 de ondernemingen werken in de bosbouw, maar voor impact en sustainable forrestry is het beleggingsproduct afhankelijk van de ambities van de sector en de leiders. Dat ziet er wel goed uit.



-16- iShares Global Water UCITS ETF heeft tot doel de performance van de S&P Global Water 50 Index zo nauwkeurig mogelijk te tracken. De ETF belegt in de onderliggende (fysieke) effecten waar de index uit bestaat. De S&P Global Water 50 Index biedt posities in de 50 grootste en meest liquide genoteerde bedrijven in de wereld die betrokken zijn bij activiteiten op het gebied van water. De index is een gewogen index op basis van aangepaste marktkapitalisatie. Sectoren: Industrie 52%, Nutsbedrijven 39% en IT 4%. Regio: VS 37%, VK 17%, Zwitserland 9% (dus 63% niet Eurozone) en Frankrijk 9%.
Morningstar: Snapshot Profiel ishares-GlobalWater-ucits-etf IE00B1TXK627 Risk/Return: 6, Kosten: 0,5%, Frequentie: 2. Portfolio Top 5: 32%.

Who benefits?
Product niveau
: De etf heeft geen impact doelstellingen en is afhankelijk van de opgenomen ondernemingen.
Op wereld niveau: De etf draagt niet direct bij aan bijvoorbeeld UN Millennium Development Goal 7: Ensure environmental sustainability door 'Halve, by 2015, the proportion of the population without sustainable access to safe drinking water and basic sanitation'.
Metrics & Transparantie: alleen beschikbaar bij de top 5, 'bekende' ondernemingen (35%).
Impact niveau: 5 werkt aan basisbehoefte water (industrie en infrastructuur) de topportfolio's ogen goed wat betreft imapct en duurzaamheid. 



-17- iShares EUR 600 Health ishares-stoxx-europe-600-health-care-ucits-etf-de-fund DE000A0Q4R36 heeft tot doel de performance van de STOXX® Europe 600 Health Care Index zo nauwkeurig mogelijk te volgen. De index is een maatstaf voor het rendement van de Europese gezondheidszorgsector en is een subindex van de STOXX® Europe 600 Index.
Morningstar: Snapshot, Risk/Return: 5, Kosten: 0,46%, maar 2% instapvergoeding. Frequentie: 2?. Regio: Zwitserland 40% VK 25% (dus 65% niet Eurozone), Frankrijk 14%, Denemarken 11% en Duitsland 6%.
Omdat het alleen Europese farmaceuten betreft, heb ik de CSRHub niet opgenomen omdat die die wereldwijd rangschikt. Ik heb deze etf gekozen vanwege de AccesstoMedecineIndex die de 20 grootste farmaceuten van de wereld benchmarkt op het toegankelijk maken van medicijnen voor arme landen en hun Europese toppers zitten grotendeels in deze etf. Top 10: Novartis 24% (AtM 4), Roche Holding 14% (AyM 12, RobecoSAM Gold class), Sanofi 11% (AtM 8), GlaxoSmithKline 10% (AtM 1, RobecoSAM silver), AstraZeneca 9% (AtM 15, RobecoSAM bronze), Novo Nordisk 8% (AtM 2, RobecoSAM silver, Triodos Universum), Shire Plc 4%, Essilor Int. SA 2%, Fresenius & Co 2% (Triodos universum), Smith & Nephew Plc 2% (96%).

Who benefits?
Product niveau:
De etf heeft geen impact doelstellingen en is afhankelijk van de opgenomen ondernemingen.
Op wereld niveau: De etf draagt niet direct bij aan bijvoorbeeld UN Millennium Development Goal 4,5,6 die gaan over gezondheid van kinderen, moeders en epi- en endemieën in arme landen (maar)
Metrics & Transparantie: Naast de individuele verslagen is voor mij doorslaggevend dat de top 10 ondernemingen (96%) ook in de topposities van AccesstoMedicineIndex staan (die wereldwijd is niet alleen Europa) Accesstomedicineindex2014/ranking
Impact niveau: 5 werkt aan basisbehoefte gezondheid(szorg) en de indexselectie scoort goed op toegankelijkheid maken van medicijnen in arme landen. Met STER.


-18- iShares ST 600 Sustainable UST40 DE000A0F5UG3 of EXXV heeft tot doel de performance van de Dow Jones Sustainability Eurozone Index ex Alcohol, Tobacco, Gambling, Armaments & Firearms and Adult Entertainment (AGTAF) zo nauwkeurig mogelijk te volgen. De index is een maatstaf voor het rendement van ondernemingen in de eurozone die op grond van hun langetermijnbeleid op economisch, ecologisch en maatschappelijk vlak als toonaangevend worden beschouwd. De selectie van ondernemingen in de index is gebaseerd op strikte duurzaamheidscriteria, die erop gericht zijn in 57 sectoren de meest duurzame ondernemingen te selecteren.
Profiel iShares/EXXV Morningstar: Snapshot Risk/Return: 6 Kosten: 0,41%,
Frequentie 2?
Top holdings: Total SA 8%, Banco Santander SA 6%, Siemens AG 5% BASF SE 5%, Unilever DRC NV 5%, SAP 4%, Banco Bilbao Vizcaya Argentaria OR 3%, ING GROEP 3%, ENI 3% AXA SA 3% (47%).

Who benefits?
Product niveau:
De etf heeft duurzame doelstellingen en AGTAF exclusie, maar geen focus op relevante sectoren zoals basisbehoeften en impact katalysatoren.
Op wereld niveau: De etf heeft duurzame doelstellingen en AGTAF exclusie, maar geen focus op relevante sectoren zoals basisbehoeften en impact katalysatoren.
Metrics & Transparantie: Dow Jones Sustainability Index Eurozone die niet openbaar is maar via de opgenomen bedrijven wel te achterhalen (awards & recognition).
Impact niveau: 2 en 3 met enkele investeringen in level 4 en 5 door Unilever, Siemens, AXA (II Initiative) ING (inclusive finance), Banco Santander en BancoBilbao.


-19- POWERSHS GL EQQQ IE0032077012 Invesco/etfs QQQ is an exchange-traded fund based on the Nasdaq-100 Index®. The Index includes 100 of the largest domestic & international nonfinancial companies listed on the Nasdaq Stock Market based on market capitalization. (in de praktijk 60% IT en high tech, 15% Health) NB de index methodologie is recent iets gewijzigd prospectus pag 58. Invesco (pdf, 104 pag.) Het zijn 107 ondernemingen.
Profiel; Invesco/etfsQQQ Morningstar: etf-powershares-qqq Risk/Return: n.a. Kosten: 0,2%, Frequentie: 4, Portfolio: Invesco/etfs/100%holdings, Sectoren: 58% IT en Health Care 15%.

Who benefits?
Product niveau:
De etf heeft geen impact doelstellingen en is afhankelijk van de opgenomen ondernemingen. Ik heb de etf gekozen vanwege de hoge IT (Amerikaanse) aanwezigheid, een katalyserende sector voor impact. En 15% health vult mijn Europese Health etf aan. Door de jonge geschiedenis van de sector bovendien vooruitstrevend wat betreft SCR, ESG en impact.
Op wereld niveau: idem.
Metrics & Transparantie: Nasdaq Stock Market en ook de portfolio is 100% transparant. Omdat het grote ondernemingen zijn hebben ze sustainability reports bijvoorbeeld top portfolio positie Apple 14%. Apple_Environmental_Responsibility Report2014 (pdf, 29 pag.)
Impact niveau: De ondernemingen in deze etf werken aan level 2 ESG risico, 3 ESG kansen, 4 wereldwijde bedreigingen en 5 gezondheidszorg.



-20- THINKCAP SUST WORLD NL0010408704 De Think Sustainable World UCITS ETF is een wereldwijd gespreide aandelen ETF bestaande uit 250 (255) onderliggende bedrijven en heeft als doel het zo nauwkeurig mogelijk volgen van de Think Sustainable World Index. De bedrijven worden op basis van de VFI (Vereniging Fondsenwervende Instellingen) Richtlijn duurzaam gescreend door het gerenommeerde duurzame researchbureau EIRIS. Deze gebruikt als basis de 10 principes van de UN Global Compact aangevuld met specifieke uitsluitingen. Deze ETF belegt in de onderliggende effecten waar de index uit bestaat en houdt deze fysiek aan. De Think Sustainable World Index is een gelijk gewogen* index waarbij op het moment van herwegen de regio’s Noord-Amerika, Europa en Azië een maximaal gewicht toegekend krijgen van 40%. *Variërend van 0,92% tot 0,01%.
Profiel: Thinketfs/Think-Sustainable-World-UCITS Morningstar: Etf/snapshot Risk/Return: 5 Kosten: 0,3%, Frequentie: 4, De portfolio is 100% transparant. Geen heldere sector verdeling, maar wel te herleiden. NB de etf bevat Olie&Gas investeringen.

Who benefits?
Product niveau
: De bedrijven zijn op basis van de VFI Richtlijn duurzaam vermogensbeheer gescreend door het gerenommeerde duurzame researchbureau EIRIS op AGTAF exclusie èn van ondernemingen die actief zijn in genetische manipulatie van gewassen of dieren, gevaarlijke chemicaliën, bio-industrie, kernenergie en bont. De etf heeft duurzame doelstellingen, maar geen focus op relevante sectoren zoals basisbehoeften en impact katalysatoren.
Op wereld niveau: idem
Metrics & Transparantie: EIRIS gebruikt als basis de 10 principes van de UN Global Compact aangevuld met specifieke uitsluitingen. Think_Sustainable_World_ETF_exclusion_criteria (pdf, 2 pag.) en Think_Sustainable_World_Index_Specification.pdf (pdf, 9 pag.)
A universe of 850 liquid stocks is sent by the calculation agent to a third party Eiris who scree n the underlying universe of 850 stocks. They return the screened universe to Markit having identified stocks as acceptable for index selection and unacceptable. Stocks identified as sustainable wil l qualify as acceptable.
Impact niveau: De ondernemingen in deze etf werken aan level 2: ESG risico's, 3: ESG kansen, 4: wereldwijde bedreigingen en 5: basisbehoefte gezondheidszorg en impact investing door o.a. Japanse 'uridashi' banken. Met STER vanwege de goede onderliggende index.





BELEGGINGSFONDSEN 10%

-21- ASN Duurzaam Mixfonds NL0000280089 is een mix van het ASN Duurzaam Aandelenfonds en ASN Duurzaam Obligatiefonds. De verdeling is in principe 55% obligaties en 45% aandelen. Het ASN Duurzaam Obligatiefonds belegt in euro-staatsobligaties van duurzame overheden op basis van unieke selectiecriteria: respect voor mensenrechten, klimaat en biodiversiteit en de beste scorn op duurzaamheid en terugbetaalcapaciteit. Het ASN Duurzaam Aandelenfonds belegt wereldwijd in duurzame koplopers op basis van een uniek criterium: bedrijven die ook beoordeeld worden op hun CO2-uitstoot.

Samenstelling: staatsobligaties en aandelen. Aanvullende staatsobligatie criteria: ASN-Duurzaam-obligatiefonds. Het fonds belegt in Denemarken, Oostenrijk, Zweden, Duitsland, Nederland, Ierland, Portugal, België, Slovenië, Luxemburg, Spanje, Frankrijk, Italië, Litouwen, Hongarije, Tsjechië en Kroatië.
Aandelenfonds: regio's en sectoren: Europa (circa 55%), Noord-Amerika (circa 30% = Canada, want ASN belegt niet in de VS), Azië en de Pacific (circa 10%) en de rest van de wereld (circa 5%). De belangrijkste sectoren zijn duurzame consumentengoederen, farmacie & gezondheidszorg, technologie en telecommunicatie. Universum: ASN/universum-asn-duurzaam-aandelenfonds Nb dat wil niet zeggen dat in al deze bedrijven wordt geïnvesteerd. Uit de maandberichten valt wel e.e.a te halen. NB Wijzigingen per 1april15: Actiam/Publicaties-asn-fondsen aanpassing benchmark, strategische regio
nale verdeling en bandbreedtes.
Profiel ASNBank Duurzaam-Mixfonds IEX/Morningstar: Snapshot Risico return: 4, Kosten: 0,71%. Frequentie: 0 uitkeringen, maar een keer per jaar kan het dividend worden opgenomen. Portfolio is schijnbaar transparant ASN toont haar beleggingsuniversum per fonds, maar niet welke fondsen werkelijk zijn opgenomen en hoeveel.

Duurzaamheidsbenchmarks voor staatsobligaties van 56 landen: RobecoSAM Country-sustainability-ranking en van SolAbility een Koreaans ESG bureau maakt een benchmark van 176 landen Competitiveness_Index_2013 (de links veranderen voortduren, zoek dan bij sustainability publications.)
Benchmark bedrijven op CSRHub, duurzame indices etc. Bij ASN ''zit dit wel goed''. (Vandaar) Awards & Recognition groene (duurzaam) en gouden stieren van Belegger.nl voor dit fonds net als recent de VWD Cash Fund Award 2015.
=
ASN noemt nog geen van haar fondsen impact investments, maar dat is een beetje valse bescheidenheid c.q. haarkloverij vanuit mijn perspectief en de gedachte achter de Impact Bijsluiter. Maar een impact indicatie per fonds zou wel veel toevoegen.

Who benefits?
Product niveau: Staatsobligaties: ingezeten van Denemarken, Oostenrijk, Zweden, Duitsland, Nederland, Ierland, Portugal, België, Slovenië, Luxemburg, Spanje, Frankrijk, Italië, Litouwen, Hongarije,Kroatië en Tsjechië. Aandelen: duurzame consumentengoederen, farmacie & gezondheidszorg, technologie en telecommunicatie.
Op wereld niveau: ik ben geen deskundige maar als de EU economieën weer op stoom komen lijkt me dat voor de wereldeconomie ook een goede zaak. Vanwege het hoge duurzame gehalte van (West)Europa en de nadruk op supply chain sustainability reken ik op een uitstraling naar buiten (West) Europa. Aandelen: Europa (circa 55%), Noord-Amerika (circa 30%), Azië en de Pacific (circa 10%) en de rest van de wereld (circa 5%) in de sectoren: duurzame consumentengoederen, farmacie & gezondheidszorg, technologie en telecommunicatie.
Metrics & Transparantie: Nationale en Europese Rekenkamers en bureaus voor de Statistiek. Bovenal ASN zelf, CSR Hub, duurzame jaarverslagen van bedrijven.
Impact niveau: 2 ESG risico's, 3 ESG kansen, 4 wereldwijde bedreigingen en 5 basisbehoeften en natuurbehoud.


-22- Double Dividend Property Fund NL 0009445915 is een duurzaam vastgoedaandelenfonds met een focus op Europa dat belegt in een 20 tot 30tal aan gereguleerde effectenbeurzen genoteerde kwaliteitsvastgoed-ondernemingen. Het beleggen in schuldtitels van vastgoedondernemingen is mogelijk. Voor zover het vermogen niet is belegd kan het onder meer worden aangehouden in de vorm van liquide middelen

Risico return: 5, Kosten: 1,85% (verwacht) en 0,25% in- en uitstapvergoeding. Frequentie: 2. Sector vastgoed, met transparantie voor de subsectoren kantoren 36%, winkels 25%, woningen 13% anders 10% Liquiditeiten 16% (let op: dit varieert per maand).
De portfolioholdings staan in het maandbericht en daar zijn meer holdings te achterhalen: Maandbericht_DDPF_2015Feb (pdf, 2 pag.) Top 10 Land Securities (VK, 7,4%), Capital & Counties (VK, 5,3%), Hufvudstaden (Zwe, 6,8%), Healthcare Properties (VS, 5,2%), Gecina (Fra, 6%), British Land (VK, 5,1%), Great Portland Estates (VK, 6%), Shaftesbury (VK 4,9%), Swiss Prime Site (Zwi, 5,8%), Unite Group (VK ,4,6%). En Unibail Rodamco, Klépierre, Deutsche Office, Deutsche Annington, Eurocommercial Properties (ECP) en Capital & Counties (VK). In Maandbericht december 2014 ook Intu Properties en Gahfah (Du). Maandbericht januari is onbereikbaar.
Regio: Benelux 3,1% Duitsland 2,3%, Frankrijk14,2% (ruwweg in de Eurozone 20%), Verenigd Koninkrijk 37,7%, Zweden 8,7%, Zwitserland 5,8% (interessante beleggingsmarkten die minder toegankelijk zijn door beurskosten en valutarisico >50%). Overig Europa 4,1% Buiten Europa 8%.

Sustainability strategie en rapportage Doubledividend begon als adviesbureau voor duurzaam beleggen en is ook fondsbeheerder geworden. Het heeft de volgende beleggingsfilosofie: we beleggen met de overtuiging dat een duurzame beleggingsportefeuille een beter risico- rendementsprofiel heeft dan een “gewone” beleggingsportefeuille, ofwel duurzaamheid verbetert het rendement en/of verlaagt het risico. We selecteren op kwaliteit; ondernemingen met een sterk en duurzaam bedrijfsmodel, stabiele winstgroei en een solide balans. We hebben een focus op de lange termijn, daarbij hechten we meer waarde aan een sterke historie dan aan onzekere toekomstvoorspellingen. We streven niet naar het hoogste mogelijke rendement, maar naar een realistisch rendement, met aandacht voor risico. We investeren zelf in onze eigen fondsen. Oprichter Floris Lambrechtsen is/was adviseur bij de UN Principles for Responsible Investment. In het Maandbericht februari staat een (duurzaamheids)profiel van Klépierre waarin de duurzame ambities van Double Dividend duidelijk worden (pag. 4).
Omdat Double Dividend ook in woningen investeert is het een impact investor. Jammer genoeg is het percentage investeringen in woningen bescheiden en de laatste,maanden afgenomen.

Who benefits?
Product niveau: (ver)huurders en gebruikers.
Op wereld niveau: verduurzaming van vastgoed kan een grote bijdrage leveren aan de noodzakelijk radicale grondstoffen efficiency (energie, water, bouwmaterialen) die nodig is om duurzame economische groei te realiseren.
Metrics & Transparantie: Maandberichten DD Property Fund
Impact niveau: 2 duurzaam vastgoed werkt aan ESG risico's en 3: ESG kansen. Omdat een deel van de portfolio woningen bevat, ook level 5: basisbehoefte huisvesting.



-23- Triodos Sustainable Pioneer Fund wordt wereldwijd belegd in aandelen van beursgenoteerde bedrijven die koplopers zijn in: Klimaatbescherming (duurzame energie), Gezond leven (medische technologie), Schone aarde (milieutechnologie en water), Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO), Deze pioniers zijn grotendeels kleine en middelgrote bedrijven.
Profiel Triodos-sustainable-pioneer-fund IEX/Morningstar: Snapshot Risico return: 6, Kosten: 1,65% + 0,5% aan- en verkoopkosten, Frequentie: 0, Portfolio: het universum is 100% transparant uit de rapportages kunnen feitelijke (des)investeringen worden achterhaald. Sectoren Klimaatbescherming (duurzame energie) 32%, Gezond leven (medische technologie) 31%, Schone aarde (milieutechnologie en water) 24%, Maatschappelijk verantwoord ondernemen 12%. Regio's: VS 59%, overige 10%, Ierland 6,4%, veel Eurozone maar ook Canada, het VK en Zwitserland. Profiel van de Triodos Foundation staat op de blogpage Charity-cases-nederland-O-Z
Sustainability strategie en rapportage (Actueel) Triodos-sustainable-pioneer-fund en bij de downloads de (half)jaarverslagen. Sustainability informatie in het Halfjaarverslag-2014 (pdf, 84 pag.) pag. 15-16. Maar zonder impact aandacht. Awards & Recognition Prijs De Standaard-La Libre Belgique voor het beste duurzame fonds’ 2013 en 2012. Zeer actief in networks & iniatiatives: Triodos/networks&partners

Impact?
Op haar Engelstalige site presenteert Triodos Bank zich als bank met Impact Investing mogelijkheden in het Nederlandse deel (nog) niet. Triodos Bank is lid van het Global Impact Investing Network. In 2012 publiceerde Triodos Bank een impact rapport van haar Sustainable Trade Fund, maar daarna niet meer noch voor andere fondsen. Meer in IINieuws-15mei12.
NB Triodos Research geeft elk kwartaal een e-zine (Engelstalig) uit met o.a. de dialoog met beursgenoteerde bedrijven en resultaten van sectorstudies. E-zine Aanmelden e-zine Newsletter

Triodos noemt nog geen van haar fondsen impact investments, maar dat is een beetje valse bescheidenheid c.q. haarkloverij vanuit mijn perspectief en de gedachte achter de Impact Bijsluiter. Maar een impact indicatie per fonds zou wel veel toevoegen.

Who benefits?
Product niveau: Klimaatbescherming (duurzame energie) 32%, Gezond leven (medische technologie) 31%, Schone aarde (milieutechnologie en water) 24%, Maatschappelijk verantwoord ondernemen 12%.
Op wereld niveau: idem
Metrics & Transparantie: Bovenal Triodos bank zelf, CSR Hub en de duurzame jaarverslagen van bedrijven.
Impact niveau: De opgenomen ondernemingen 2 ESG risico's,3 ESG kansen,4 wereldwijde bedreigingen en 5 basisbehoefte gezondheid en zorg.
                       

STAATSOBLIGATIES 5%


-24- THINK CAPITAL IBOXX Government Bond NL0009690254 is een etf van 25 investment grade staatsobligaties en heeft als doel het zo nauwkeurig mogelijk volgen van de Markit iBoxx EUR Liquid Sovereign Diversified 1-10 Index. Het is een gewogen index op basis van aangepaste free float marktkapitalisatie. De obligaties hebben een resterende looptijd van maximaal 1 tot 10 jaar, een uitstaand bedrag van minimaal 2 miljard euro en het gewicht per land is maximaal 20%. (samenvatting)

Profiel Think-iBoxx-Government-Bond-UCITS-ETF Risico return: 3, Kosten: 0,15%, Frequentie: 4, tenzij, Portfolio: 100% transparant IEX/Morningstar Snapshot
De etf heeft geen duurzame strategie, maar staatsobligaties zijn per definitie impact investments in goed functionerende democratieën. Daar investeren overheden in basisbehoeften en maatschappelijk diensten en monitoren en evalueren hun output, outcome en impact (en hopelijk niet zonder ook de financiële/monetaire kant te bewaken).
*Robeco en Solability geven landenbenchmarks op basis van het overheidsbeleid voor mens, milieu en kwaliteit: Robecosam/country-sustainability-ranking en Solability/the-global-sustainable-competitiveness-index. Daarnaast zijn er allerlei thematische landen indices zoals: een kinderrechtenindex kidsrights, vrede en veiligheid: Economics&Peace de Corruptie-index etc. 

Who benefits?
Product niveau: (nu) ingezetenen van Nederland, België, Duitsland, Oostenrijk, Frankrijk, Spanje en Italië.
Op wereld niveau: ik ben geen deskundige maar als de EU economieën weer op stoom komen lijkt me dat voor de wereldeconomie ook een goede zaak. Vanwege het hoge duurzame gehalte van (West)Europa en de nadruk op supply chain sustainability reken ik op een uitstraling naar buiten (West) Europa.
Metrics & Transparantie: nationale en EU rekenkamers, statistiek bureaus etc.
Impact niveau: 5 deze landen investeren in basisbehoeften en natuurbehoud.


OBLIGATIES 45%

-25- ACHMEA is de grootste verzekeraar in Nederland. Wij verzekeren onze klanten voor schade, zorg en inkomen. Ongeveer de helft van de Nederlandse huishoudens kiest voor een verzekering van één van de Achmea-merken. Achmea Beleggingsfondsen N.V. bestaat uit vijf beleggingsfondsen. Achmea Beleggingsfondsen N.V. is een betrokken aandeelhouder. Wij gaan zorgvuldig om met onze beleggingen. Het beleid: uitsluitingen, stemmen, Engagement en ESG (Environmental, Sociale en Governance) criteria. Details Achmeabeleggingsfondsen/AlgemeenMVB (pdf, 6 pag.) Achmeabeleggingsfondsen/Verantwoord-Beleggingsbeleid, met verslagen voor stemmen en engagement, maar niet voor ESG. Volgens het JV 2014 is 100% voor eigen risico belegd vermogen duurzaam belegd. VBDO benchmark op 4.
Impact (Sustainability) Achmea wil doen wat goed is voor onze samenleving en voor de generaties na ons. Wij leveren een bijdrage aan het verbeteren van de maatschappij met onze producten en diensten. NB JV2014 pag. 29 Verzekeren is een belangrijke activiteit voor een samenleving, maar de maatschappelijke toegevoegde waarde van ons productportfolio is niet eenvoudig te kwantificeren. We zijn op zoek naar mogelijkheden om die toegevoegde waarde te kunnen meten, maar hebben nog geen betrouwbare methodologie gevonden. Trueprice, ''which helps organizations quantify, value, and improve their impact on society'' maakte voor Achmea impact analyses van vier deel-platforms: Snappcar (auto's), thuisafgeleverd (maaltijden), Croqquer (klussen), Peerby (spullen.) Zie: Trueprice/case-Achmea  en  Trueprice/Multdimensional P&L (pdf, publicatie zie pag. 6)

Impact opschaling zie doelen op pag. 41 Achmea-Jaarverslag-2014
Transparantie Elk jaar vertellen we in het jaarverslag over de stappen die we maken met onze verzekeringen, beleggingen, klimaatneutrale bedrijfsvoering en initiatieven voor microverzekeren in ontwikkelingslanden. Zo kunt u zien hoe Achmea het verschil maakt. (JV13) Achmea-Jaarverslag-2014 (pdf, 144 pag.) Maatschappelijke bijdrage pag 27-28. Achmea vermeld haar CO² uitstoot bij KPI's. Het hanteert Global Compact van de Verenigde Naties (engagement en uitsluitingsbeleid) dat de volgende principes bevat: Universele verklaring van de rechten van de mens, de ILO-verklaring over de fundamentele principes en rechten op het werk, de Verklaring van Rio over milieu en ontwikkeling en het  VN-verdrag tegen corruptie. Achmea heeft concrete richtlijnen voor de dialoog met ondernemingen (engagement). Als lid van het Verbond van Verzekeraars ondersteunt Achmea het Energieakkoord voor duurzame groei ... door te investeren in renewable energy en bedrijven waarin wij investeren aan te spreken op het nemen van maatregelen om hun broeikasgasemissies te verminderen. Duurzaam vermogensbeheer: 'Het totaal belegd vermogen van Achmea Beleggingsfondsen per 31 december 2014 bedraagt ongeveer € 5,4 miljard. Hiervan wordt circa 95% duurzaam beheerd. Wij streven er voortdurend naar ons duurzame beleggingsbeleid verder uit te breiden, met de restrictie dat op sommige mandaten geen of slechts beperkt duurzaam beleid mogelijk is (grondstoffen)''. Bron: Achmea-beleggingsfondsen Door: Principles for Responsible Investment (PRI), Principles for Investors in inclusive finance, Principles for Sustainable Insurance (JV 2013), Richtlijnen van het Global Reporting Initiative en ICGN Global Corporate Governance Principles
CSR In 2013 werkten 69 Achmea medewerkers totaal ruim 6.000
uur als vrijwilliger aan microverzekeringsprojecten. Daarnaast ondersteunt Achmea verschillende microverzekeringscoöperaties door
herverzekeringsdekking te bieden via Achmea Reinsurance, zodat de coöperaties beschermd zijn tegen voor hen zeer grote schades. Sommige projecten worden ook met donaties van de Achmea Foundation ondersteund voor professionalisering van de coöperaties. De verzekerden betalen zelf hun premies (JV 2013 p.28)
Filantropie: Achmea Foundation Achmea schenkt jaarlijks 0,5% van de nettowinst aan goede doelen in binnen- en met name buitenland via Achmea Foundation. De foundation steunt projecten waarbij mensen die het minder hebben, de kans krijgen in hun eigen levensonderhoud te voorzien. Meer informatie vindt u op Achmeafoundation.nl Achmea medewerkers zagen eind 2014 af van een kerstpakket en kozen voor 10 goede doelen, waaronder Wakibi dat renteloze leningen verschaft aan mensen in ontwikkelingslanden. Vanaf 22euro.
Awards & Recognition Opgenomen in Triodos Bank universum 
Benchmarks Achmea is 21ste in de Transparantiebenchmark.nl/scores van EZ en bij banken verzekeraars Transparantiebenchmark.nl/sectoren In die sector is het 4e na Van Lanschot, ING en Aegon. Profiel: Eerlijkeverzekeringswijzer/Achmea
Internationaal is Achmea 14e op de Reputation Institute benchmark (JV 2013 p. 27)
Impact Investing 'Achmea houdt ook impactbeleggingen aan. We beleggen (een klein deel) in fondsen die gericht zijn op schone technologie, duurzame energie en microfinanciering. Het accent ligt op een maatschappelijk verantwoorde spin off, zonder concessies te doen aan de rendementsverwachtingen'. Achmea is Public en Private Equity Impact Investor door o.a. investeringen in Leapfrog Invest Investing for the Next Billion in high-growth companies in Africa and Asia, delivering financial services to emerging consumers. Een overzicht van de impact investments staat op: Achmea/impactbeleggingen NB Het Triodos-Organic-Growth-Fund staat daar niet bij.
Voor gezondheid en zorg heeft Achmea met investeringsmaatschappij Life Sciences Partners (LSP) het LSP-Health Economics Fund (LSP-HEF) opgericht (50 mln. Euro) Achmea Zorgparticipaties BV maakt initiatieven in de zorg financieel mogelijk. Het investeert in bestaande vennootschappen én in startende ondernemingen met veelbelovende plannen om de gezondheidszorg te verbeteren. Het gaat om vernieuwende zorgdiensten en/of producten die iets toevoegen aan de gezondheidszorg. Daarnaast participeert het ook in gezamenlijke ondernemingen met derden. Portfolio Achmea/zorgparticipaties

Who benefits?
Product niveau: verzekeringen geven financiële zekerheid een basisbehoefte. Op wereld niveau: en (daarom) een van de subsectoren van financial inclusion.
Metrics & Transparantie: Internationale richtlijnen en principes en kwartaalverslagen over maatschappelijk verantwoord beleggen onderdelen stemmen en engagement. Transparantiebenchmark en openheid over impact investeringen.
Impact niveau: 2: ESG risico's 3: ESG kansen 4: wereldwijde bedreigingen 5: financiële zekerheid, zorg en impact investments. Met STER vanwege de impact investringen en inspanningen voor het ondersteunen en versterken van microverzekeringen in ontwikkelingslanden.


-26- Deutsche Postbank one of the largest retail banks in Germany. Postbank in_figures. Deutsche Bank has 93.7% share in Postbank. Maar medio januari melde de WSJ dat Deutsche Bank AG plans to unveil in the spring the results of a continuing strategy review, which could include the sale of its Postbank retail unit.
Sustainability Our goals are promotion of social aspects, environmental protection and to make a contribution to a strong economy. For Postbank it is of great importance to make regular efforts to provide active support to strengthen the environment as well as contributing to our society. Therefore sustainability is a significant part of our business strategy...We commit ourselves, to provide an attractive and secure working environment for our employees. Furthermore we commit ourselves to the conservation of natural resources. Onderverdeling in social, ecological en economical. Social i.s.m. chari Save the Children en Ecological & Economical zijn intern gericht. Meer Postbank/Sustainability Rapportage Postbank/CSRsustainabilityreport (pdf, 116 pag.) UN Global Compact. Index FSTE4Good Europe FTSE4Good Global Benchmarks CSRHub/Deutsche-Postbank-AG
Impact Investing wordt niet genoemd, de huidige moeder Deutsche Bank is hier wel actief in.

Who benefits?
Product niveau: bancaire diensten voor particulieren in Duitsland
Op wereld niveau: niet
Metrics & Transparantie: UN Global Compact, duurzaamheidsverslag
Impact niveau: 5 basisbehoefte financiële dienstverlening particulieren (financial inclusion).

   
-27- NORDEA is a financial services group in the Nordic and Baltic region. (Denmark, Finland, Norway, Sweden, Estonia, Latvia en Lithuania). Missie: Making it possible: A Great European bank acknowledged for its people, creating superior value for customers and shareholders.
CSR Strategie: At Nordea our main goal is to deliver great customer experiences. To be able to do this, we need to be responsible in everything we do. Responsibility is a natural part of our everyday work; every time we meet a customer, every time we work with a colleague and every time we are in contact with any stakeholder of Nordea. All of our touch points support the idea of being a responsible member of society. Beleid: NordeaCSR/Policies&commitments: The UN Global Compact, Principles for Responsible Investment , UN Environmental Programme Financial Initiative en The Equator Principles
Rapportage: Nordea/CorporateSocialResponsibility/Reporting en ook interessant zijn de Nordea/CSR/FAQ JV2013 Nordea/Taxpolicies en introductie van ESG+ fondsen: ESG.nordea/Star-funds Emerging Stars en Swedish Stars. (met 100% portfolio transparantie, geen focus op impact sectoren) Nb Nordea is de 20ste grootste underwriter in Q115 van groene obligaties volgens Climatebonds.net/q1-green-bond-underwriters-league-table

Nordea profiel op Eurosif Socially responsible-oriented thinking is inherent in the Nordic mentality and so it is not surprising that the Scandinavian countries are Global leaders in numerous RI related aspects • All funds managed at Nordea have their portfolio screened for companies that are in violation of international norms regarding environmental protection, human rights, labour standards and business ethics • Nordea’s Responsible investment (RI) strategy is based on the UNPRI principles, where Nordea enters into "pro-active engagement-dialogues" with companies • Sasja Beslik, head of Nordea’s RI team was recently awarded the title of Young Global Leader 2011 by the World Economic Forum • Nordea recently launched a new generation of responsible investment “Star" products. These funds are managed with an ESG evaluation which has been fully integrated in the funds’ portfolio construction.
Benchmarks & Indices FSTE4Good, CSRHub/Nordea-Bank-AB
Awards: Nov 2014 The European magazine Capital Finance International (CFI) has awarded Nordea for best ESG (environmental, social and governance) investment process in Europe. Jury: This company has been working consistently over the years to integrate ESG assessment fully into its investment decision making. Nordea has shown clear focus and a strong determination to exclude investments that violate their ESG principles and it is clear to us that their products are all the better for this rigorous examination.
Impact Investing? Niet als zodanig benoemd. Nordea sponsort het EuroSIF onderzoek naar SRI in Europe.

Who benefits?
Product niveau: bancaire diensten met hoog CSR ESG gehalte
Op wereld niveau: Als CSR ESG leader/achtervolger inspireert het andere banken
Impact niveau: 2 ESG risico, 3 ESG kansen en 5 vanwege haar bijdrage basisbehoefte financiële dienstverlening particulieren (financial inclusion)

 
-28- RaboBank (eigenlijk geen obligatie maar een certificaat/aandeel want het is een coöperatieve bank) Missie: Together we make customers and their environments stronger. This is our mission. Because we are here first and foremost to help our customers realise their ambitions. And we can only achieve this if we also take our customers’ environment into account. This means we must work together – in residential areas, networks, sectors, chains and everywhere else where people can strengthen each other.
Sustainable Banking As a cooperative bank, we want to realise a positive, social impact together with our clients. We focus our efforts on the global wereld food security and empowering communities. Sustainability is an inherent part of our activities and this brings knowledge, networks and financial solutions. This is how we build a stronger and sustainable future together. … Our core values of respect, integrity, professionalism and sustainability and our Food & Agribusiness Principles served as guiding principles for the development of our sustainable banking policy. The policy is also founded on key social and ethical issues, legislation and regulations and authoritative external guidelines and principles in this field. Supply chains policies for: Aquaculture, Biofuels, Cocoa, Coffee, Cotton, Forestry, Mining, Non-conventional fossil natural resources, Oil & Gas, Palm Oil, Ship recycling, Soy, Sugarcane en Wild catch. Het heeft een partnerschap met het internationale WorldWildlifeFund, WereldNatuurFonds Partnership-wnf Zie IINieuws-1maart15 Een profiel van de Rabobank Foundation 25miljoen per jaar 90% in ontwikkelingslanden staat op de blogpage: Charity-cases-O-Z
Rapportage Sustainability_Report-2013-Rabobank-Group (pdf, 74 pag.) kort in Key-figures-annual-results-2014 ( 2 pag.) en GRI_Content-Index-Rabobank-Group (pdf, 15 pag.). Sustainability/infographic Omdat de Rabobank niet beursgenoteerd is staat het alleen in CSRHub/Rabobank-Nederland-NV en de Nederlandse (EZ) Transparantiebenchmark niet in indices. Rabobank is opgenomen in het Triodos Universum. Het is mede initiatiefnemer van de Green Bond Principles, partner van het Climate Bond Initiative Kritisch profiel op de Eerlijke Bankwijzer over dierenwelzijn Eerlijkebankwijzer/Rabobank
Impact Investing? Rabo Development provides access to financial services for people in developing countries and emerging markets. (20 landen) Bij Private banking biedt het impact investing aan Duurzaam_beleggen en bij zakelijke klanten Sustainability/for-business-clients Op pag 17-18 in het DJV 2013 staat paragrafen over impact investing Rabobank-groep-Duurzaamheidsverslag-2013 (pdf, 73 pag)

Who benefits?
Product niveau: bancaire diensten voor particulieren en ondernemers, hypotheekverstrekker: 22% van de Nederlandse markt, erg belangrijk in de agri & food sectoren (85% marktaandeel in Nederland) en betrokken bij de supply chain. Groenfondsen en sustainable financing, initiatieven in impact investing, financial inclusion,
Op wereld niveau: de specialisatie in Food & Agribusiness maakt Rabobank belangrijk voor de basisbehoeftensector.
Metrics & Transparantie: Duurzaamheidsverslagen en GRI
Impact niveau: 2 ESG risico en 3 ESG kansen en 5 vanwege de bijdrage aan wonen (hypotheken), food & agri en financial inclusion


-29- Banco Santander business is to help people and business prosper. Retail & Commercial bank. Spaanse bank met vestigingen in m.n. De noordelijke EU landen en de grootste bank in de Eurozone. Groot in Latijns Amerika, actief in de VS, Japan, China, Zuid Korea, Singapore en Australië en een bankparticipatie in Afrika. Pluspunt: Vrouwelijk CEO
Sustainability strategie en rapportage: For Banco Santander, being sustainable implies doing business and, at the same time, contributing to the economic and social progress of the communities where it is present, taking into account its environmental impact while fostering stable relationships with its main stakeholders. ... Investment in higher education is a focal point of Banco Santander’s identity. ... In 201428.443 scholarships, study aids and professional internships were awarded to university students worldwide. It is the largest investment in grants and mobility programmes by any private institution in the world. Since 2005, the bank has invested about 210 million euros in more than 110.000 Santander Scholarships. NB Dit betreft filantropische activiteiten vanuit het CSR budget, de totale contributie was bijna 200miljoen US$. Santander geeft ook leningen aan studenten. TheGuardian/companies-business-school-education-philanthropy-inequality
Awards & Recognition: Banco Santander has been named “Sustainable Bank of the Year” by the Financial Times and International Finance Corp (IFC), a World Bank agency. These awards are widely seen as the international benchmark for socially responsible investment and banking. Banco Santander Brasil was the winner in the Americas. … Banco Santander was named Greenest Bank of the Year in 2011 and 2012 by Bloomberg Markets.
Impact Investing: geen officieel apart beleid, onderzoek of publicaties. Wel Social Investing in (koploper) het VK SIBGroup.org.uk/Santander 30-million-loan-fund-paves-way-to-attracting-game-changing-commercial-finance-for-charities-and-social-enterprises (Santander UK, 2014) … Santander’s £13.5 million is believed to be the biggest single commercial investment by a mainstream UK financial institution into a third party fund lending to social ventures.

Who benefits?
Product niveau: financiële dienstverlening particulieren en ondernemers
Op wereld niveau: Als grootbank en sustainability leader inspireert het andere banken
Metrics & Transparantie: Santander-and-sustainability/Reports
Impact niveau: 2 ESG risico's, 3 ESG kansen en 5 omdat bancaire diensten een basisbehoefte zijn.


-30- SNS BANK Missie: We richten ons op jouw dagelijkse, gewone geldzaken: betalen, sparen, verzekeren en hypotheken. En als het nodig is, veranderen we onzinnige bankregels en onredelijke gewoontes. Voor jou. … Alle beleggingsfondsen (die worden beheerd door Actiam) van SNS beleggen maatschappelijk verantwoord. Voordat we beleggen in landen en bedrijven worden deze getoetst op ethische, sociale en milieucriteria. Daarbij wordt gekeken of zij zich op deze gebieden houden aan internationale afspraken. SNS Bank is de moederbank van ASN Bank. Het vermogensbeheer is medio 2014 afgesplitst onder de naam Actiam. Lees meer over verantwoord vermogensbeheer op de site van ACTIAM, de fondsbeheerder van de SNS Profielfondsen. SNS is zelf onderdeel van SNSN Reaal groep, de verzekeraar net als Zwitserleven.
Een profiel van de SNSREAAL Foundation staat op de blogpage: Charity-cases-O-Z Het SNS REAAL Fonds ondersteunt in Nederland initiatieven voor Kunst & Cultuur en Jongeren & Maatschappij.
Sustainability strategie SNSReaal/SustainableLiving (pdf, 19 pag.) Letterlijk over Wonen en groen wonen. Rapportage SNSReaalannualreport2013, UN Global Compact, OESO Richtlijnen, UNEP FI en PRI verklaringen. SNS stelt zich ten doel om steeds duurzamer te opereren en heeft een actieplan opgesteld om dat te bereiken. Ik vond online geen Duurzaam Jaarverslag(!) Wel een zeer gedetailleerde presentatie uit maart 2014: SNSBank/verantwoorinvesteringsbeleid
Impact Investing? SNS Bank IM, tegenwoordig Actiam IM was de enige bank in Nederland met een (echte) afdeling Impact Investment. De dienstverlening staat -helaas nu nog- alleen open voor institutionele beleggers en zeer vermogenden. De 3 impact investment fondsen zijn gericht op microkrediet en de nieuwste op SME financing (meso krediet in ontwikkelingslanden, samen met ontwikkelingsbank FMO). SNS Bank IM is lid van het Global Impact Investing Network en SNS is partner van het Climate Bonds Initiative. Profiel SNS op Eerlijkebankwijzer/SNSbank

Who benefits?
Product niveau: bancaire diensten, verzekeren en hypotheken (verantwoord investeren).
Op wereld niveau: de impact investment tak richt zich op microkrediet en SME financing
Metrics & Transparantie: Voor haar impact investments wordt IRIS gebruikt: theGIIN
Impact niveau: 2 ESG risico's, 3 ESG kansen,. 4 wereldwijde bedreidingen en 5 basisbehoeften


Verkocht/Prospects
Recent werden mijn ASR (verzekeraar) obligaties afgelost. Die had ik omdat ASR, naar eigen zeggen de grootste huisbaas van Nederland is door haar investeringen in huurwoningen en daarvoor grote energiezuinige ambities heeft. Ook een obligatie die helaas werd afgelost was die van Campina de melkproducent. Met mooie duurzaamheidsinitaitieven, samenwerking met met Unilever en behoorlijk grootschalige projecten voor veehouders in Afrika

Recent verkocht ik Europese Investerings Bank obligaties, vanwege de koerswinst in relatie tot de wat lagere coupon, maar dat is uiteraard een impact investing pur sang vanwege de missie en haar strategische investeringsplan EFSI. Haar Priorities: We support projects that make a significant contribution to growth and employment in Europe. As part of our counter-cyclical approach, our activities focus on four priority areas: Innovation and skills, Access to finance for smaller businesses, Climate Action en Strategic Infrastructure. De EIB geeft hiervoor geoormerkte Klimaatobligaties uit met de focus op schone en hernieuwbare energie.

Ik had AEGON obligaties omdat het in microkrediet is gestapt en in 2013 onderzocht heeft wat voor haar werkbare definitie van impact investing is en een analyse van haar portfolio. Het had ook mooie ambities en voerde een lobby voor stimulerend beleid om in Zuid Europa de economieën weer aan de gang te krijgen met vormen van microkrediet voor ondernemers. IINieuws-1juni13 Profielen op Eerlijkeverzekeringswijzer/Aegon en Duurzaamaandeel/Aegon en staat 21ste in de Transparantiebenchmark 2014 (EZ)

Credit Agricole (koerswinst) Credit-Agricole/Responsible-and-committed/2014-Corporate-Social-Responsibility-report United Nations Global Compact, Equator Principles, Principles for Responsible Investment, Diversity Charter (2008), Human Rights Charter en Responsible Purchasing Charter. Agricole's asset management subsidiary is Amundi

NIBC ondernemende bank voor ondernemende mensen, mn ondernemers maar ook wat online spoaren voor pariculieren. Een bank die denkt als ondernemers. Een bank die doet als ondernemers. Dat is onze ‘yes’-mentaliteit. We zijn flexibel en schakelen snel. Zo helpen wij onze zakelijke klanten bij het op- en uitbouwen van hun bedrijf. Profiel en benchmark op Eerlijkebankwijzer/NIBC recent pluspunt: metaalrecycling

SydBank (koerswinst) one of Denmark's largest full service banks with branches in Germany. Gericht op landbouwfinanciering, (wind)energy, Sydbank/csr-2013 (pdf, 4 pag.) cSR is intern gericht Sydbank is wel ondertekenaar van UNPRI. CSRHub/Sydbank-AS (slechter dan gemiddeld)

Aandelen
Imtech 50ste op de Trabsparantiebenchmark
Kardan BV pennystock vanwege activiteiten in waterinfrastructuur 208 in de Transparantiebenchmark/scores Duurzaamaandeel/Kardan


Private equity
In de traditionele opvatting van impact investing zijn het private equity investeringen (75% leningen) en is impact belangrijker dan rendement. In de praktijk is het voorbehouden aan institutionele investeerders High Net Worth Individuals (zeer vermogenden)en vermogensfondsen.

Tegenwoordig worden impact en rendement gebalanceerd of alleen impact ingeleverd om impact sectoren en markten op te starten of te verder ontwikkelen. Bovendien is private equity investing door de opkomst van online crowdfundingplatforms een kwestie van een account aanmaken overmaken en de aflossingen en rente maandelijks, per kwartaal of jaarlijks bijgeschreven zien worden.

(Renteloze) leningen en giften
Impact investing kan ook via lage en renteloze leningen en soms zijn giften nodig om begrotingen sluitend te krijgen. Daarom vermeld ik hier ook mijn private equity investeringen allemaal via online crowdfundingplatforms en mijn giften. Omdat ze redelijk in lijn zijn met mijn impact investing ambities. Samen nog geen 1% van mijn allocatie, maar zelfs daarmee haal ik nog een doel van sommige collega impact investing promotoren als Jed Emerson.

Crowdfunding platforms

Leningen
www.Greencrowd.nl zonnepanelen voor maatschappelijk nuttige gebouwen
Montessori Lyceum in Arnhem minimaal 100 euro 8% rente 5 Jaar, betalingen per jaar.

www.kapitaalopmaat.nl heeft een aparte investeringscategorie sociaal ondernemen. Maandelijkse afbetalingen/rente, zeer overzichtelijke online portfolio en transacties webpage.
Wijngaard Zonnestraal Hilversum, opo de grens met Loosdrecht. Minimaal 100 euro 6,5% 48 maanden (100% gefinancierd in 3dagen?)
Downies & Brownies, Arnhem minimaal 100 euro 7% 48 maanden (100% gefinancierd in 48 uur)

www.Lendahand.com/nl Via crowdfunding uitlenen aan MKB's in opkomende landen tegen 3-4% rente. Per propositie staat hoeveel personeel wordt aangetrokken met de investering
Flores Souvenir bloemenkwekerij, Cundinamarca, Colombia 2 nieuwe medewerkers. Minimaal 50 euro, looptijd 18 maanden De ondernemer lost de lening elke zes maanden in gelijke delen af. 100% gefinancierd in 10 dagen.
Domjoe Enterprise, Accra and Adum (Kumasi), winkel(s) Ghana. 3 nieuwe medewerkers. Minimaal 50 euro looptijd 12 maanden. De ondernemer lost de lening elke zes maanden in gelijke delen af. 100% gefinancierd in 21 dagen.


Aandelen via Symbid

www.Waka-Waka.com haalde in 2012 75.000euro op voor 2,5% van de aandelen. Het heeft sindsdien alleen voorfinanciering van productie via crowdfunding gedaan. Recent haalde het weer 500.00euro op (lening met ene looptijd van 48maanden) nu via Geldvoorelkaar/Wakawaka weer voor de voorfinanciering van voorraden. De omzet in 2014 bedroeg 3miljoen euro (voorbereiding internationale uitbreiding, re-boot distributeur USA) en de vooruitzichten voor 2015 6,1miljoen euro (introductie diverse retail kanalen, strategische partnerships met NGO’s)
WakaWaka's Missie: 1.2 billion people around the world have no access to electricity, and hundreds of millions more face regular blackouts. The effects of this energy poverty are enormous. Lacking power and light severely reduces the quality of life. Kerosene lamps are widely used for lighting, yet they are very inefficient, dangerous and expensive, and have extensive health and environmental drawbacks. WakaWaka ('Shine Bright' in Swahili) develops, manufactures and markets high-tech low-cost solar powered lamps and chargers that are indispensable products both in the developing world and in developed markets. Using the latest in patented solar technology, developed by our partner and market leader Intivation, the WakaWaka Light and WakaWaka Power are true lifesavers for those without electricity. Innovative and super efficient products for those that desire the finest in technology and design, while 'enlightening' people at the base of the pyramid, ending the deadly kerosene-dependence of millions of families.
It has been found that replacing kerosene lamps with off-grid solar powered products saves money, results in better school grades and increases income-generating capacity for families. Burn risks, unhealthy side effects and carbon-emissions are eliminated while the ability to charge mobile phones enables communication and entrepreneurship. Access to local, sustainable energy is a fundamental human right - it empowers, it powers connectivity and it saves lives.

Beebox heeft begin 2014 een succesvolle crowdfunding campagne afgesloten, waarbij 160 betrokken Nederlanders samen 50.000 euro hebben geïnvesteerd. Sindsdien is ook het ABNAMRO Social Impact Fund ingestapt en is het B-Lab gecertificeerd. Missie: Beebox streeft naar een herstelde balans in de voedselketen waarin de belangrijkste spelers, de boeren en burgers, het voor het zeggen hebben. Een voedselketen waarin de Nederlandse biodiversiteit volop wordt gebruikt, boeren eerlijke prijzen voor hun waar krijgen en consumenten kunnen genieten van super verse en gezonde seizoensproducten uit Nederland. Dat doet het door: Aanbieder van versboxen, Minimaal 90% biologisch, Van boeren uit de buurt, Gratis thuisbezorgd, 100% Nederlandse producten, Eerlijke prijs voor de boer, Vers, smaakvol en van goede kwaliteit en Wekelijks verrassende recepten.


Ik heb 6 Renteloze leningen verstrekt via Wakibi dat bijna een half miljoen aan leningen heeft gegeven sinds de oprichting in maart 2012. Het is de Nederlandse variant en partner van het Amerikaanse Kiva.org dat al bijna 700miljoen US$ heeft doorgeleend sinds 2005.
Bij Wakibi leen je minimaal 22e tot het benodigde bedrag, dat een tienduizenden euro's kan bedragen omdat het individuele en collectieve leningen zijn. De leningen worden doorlopend afgelost: een keer per maand/paar maanden en ik beschouw het als een revolverend fonds. Ik leen meestal het minumumbedrag aan vrouwen en plaats een tweet om aandacht te vragen voor hun propositie. Intermediaire financieringsinstituties verstrekken vaak de gehele benodigde lening als er een eerste lening binnen is. Over katalyserend effect gesproken!


Giften
Kerken, waar ik gedoopt ben en die ik bezoek. NB Kerken zijn in ieder geval in Nederland actieve impact investors zie IINieuws-1dec11 met de resultaten van een VBDO onderzoek. Ik steun de (Utrechtse) Remonstranten, het Jeugdwerk van de Protestantse Kerk zie IINieuws/charity-cases-Nederland, Camps4Kids, oecumenische Rooms Katholieke diensten en de Scottish Methodists. 
Voortgekomen uit de Wereldraad van kerken: Viwww.Oikocredit.nl Wij bestrijden armoede met microkrediet Oikocredit is al 40 jaar succesvol met microkrediet. Kleine leningen voor beginnende ondernemers, die daarmee zelf een menswaardig bestaan op kunnen bouwen. Oikocredit bereikt via haar partners een kleine 28 miljoen mensen in zo’n 63 ontwikkelingslanden en opkomende economieën.
Impact (first) investing door de lage coupon maar een wereldwijd succes met 653 miljoen euro onder beheer.

Bijzondere doelgroepen:
Ninos Unidos Peruanos wil kinderen de kansen die hen ontnomen of onthouden zijn teruggeven. Het gaat erom de kinderen het gevoel en de overtuiging (terug) te geven dat zij waardevolle en gewaardeerde mensen zijn. Gewoon omdat zij op dat gevoel evenveel recht hebben als iedereen. Meer op Stichtingninos

Adopt a Granny Adopteer een oma of opa in Oost-Europa of Afrika en maak verschil in het leven een oudere in Oost-Europa of Afrika.

Baarmoederhalskanker is na borstkanker de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen onder de 45 jaar. Wereldwijd wordt deze vorm van kanker jaarlijks bij meer dan 500.000 vrouwen vastgesteld, waarvan ongeveer de helft van deze vrouwen de ziekte niet overleeft. Ruim 85% van deze vrouwen is afkomstig uit ontwikkelingslanden. Het gaat vaak om jonge moeders die de spil zijn van het huishouden en onmisbaar zijn voor het gezinsinkomen. Wanneer zij wegvallen heeft dit grote gevolgen voor de familie en voor het dorp waarin zij wonen.
Het wrange aan deze feiten is dat baarmoederhals-kanker kan worden voorkomen en 100% te genezen is bij een tijdige diagnose en behandeling van de symptomen.
Female Cancer Foundation is opgericht vanuit het ideaal wereldwijd de strijd tegen baarmoederhalskanker aan te gaan. Een baarmoederhalskankervrije wereld. Geen utopie maar een reëel doel, te bereiken door het ter plekke verlenen van zorg (screening en behandeling), het geven van educatie en voorlichting en het verrichten van onderzoek. Bij alles wat Female Cancer Foundation doet staat voorop dat de lokale zorgverlening en bevolking uiteindelijk zelf de kennis krijgt die nodig is om de strijd tegen baarmoederhalskanker aan te gaan. Er wordt gewerkt via het ‘train-de-trainer’- principe: lokale gezondheidswerkers worden opgeleid om zelf de opgedane kennis verder te kunnen verspreiden binnen de lokale gemeenschap.


En een spotgoedkope manier om baarmoederhalskanker vroegtijdig op te sporen en te behandelen.